Formaldehyde là chất gì? cấu tạo thế nào, có ở đâu và tác hại thế nào với sức khoẻ con người. Tất cả những điều này sẽ được chúng tôi phân tích và giải đáp trong bài viết này. Cùng với đó là những cách để phòng ngừa chất độc CH2O trong gia đình. Giới thiệu những mẫu ván sàn công nghiệp loại tốt ít chất gây hại. Hãy theo dõi hết bài viết này để không bỏ lỡ những thông tin hữu ích:
Tóm tắt nội dung
- 1 Formaldehyde là gì? cấu tạo
- 2 Tính chất lý hoá của hợp chất hữu cơ CH2O
- 3 Chất khí HCHO có thể tìm thấy từ nguồn nào?
- 4 Phương pháp điều chế, sản xuất
- 5 Ứng dụng
- 6 Những tác hại của chất Formaldehyde đối với sức khoẻ con người
- 7 Cách để phòng ngừa, hạn chế tiếp xúc chất Formaldehyde
- 8 Sàn gỗ công nghiệp loại nào có hàm lượng chất CH2O thấp?
- 9 Lời kết
Formaldehyde là gì? cấu tạo
Formaldehyde là một anđêhit đơn giản nhất trong nhóm, hợp chất hữu cơ có công thức hoá học CH2O( HCHO), liên kết từ gốc anđêhít -CHO và ion H+. Chất này có đặc điểm không màu, có mùi hăng mạnh. Tên gọi khác thường gặp như Formol, Formanđêhít.
Trong thực tiễn cuộc sống, chất này được sử dụng nhiều trong các lĩnh vực sản xuất như làm thuốc bảo quản trong phòng thí nghiệm, thuốc trừ sâu, chất sát trùng, các sản phẩm đồ gia dụng, đặc biệt luôn có trong các sản phẩm gỗ công nghiệp.
Cấu tạo
Chất HCHO có cấu tạo từ 1 nguyên tử Cacbon, 2 nguyên tử Hydro, 1 nguyên tử Oxi.
Tính chất lý hoá của hợp chất hữu cơ CH2O
Tính chất vật lý
Đây là một chất có đặc tính dễ bay hơi, ở điều kiện bình thường dễ chuyển từ lỏng sang khí, không có màu, mùi nồng hắc rất khó chịu, rất dễ tan trong nước.
- Mức độ tan trong nước ở điều kiện 20 độ C: > 100 g/100 ml
- Mức nhiệt độ nóng chảy: -117 độ C (156 K)
- Điểm sôi: -19.3 độ C (253.9 K)
Tính chất hoá học
Formaldehyde( CH2O) có các đặc tính hoá học chung giống như trong dãy đồng đẳng của nhóm chất anđêhít, gốc (-CHO) như:
Phản ứng khử tạo thành rượu methanol( CH3OH), phản ứng oxi hoá tạo thành axit fomic( HCOOH).
Trong bảo quản người ta phải đóng kín lắp đề phòng dung dịch tiếp xúc với không khí dễ dàng bị oxi hoá thành axit fomic.
Chất khí HCHO có thể tìm thấy từ nguồn nào?
Chất khí CH2O có rất nhiều trên trái đất, là một phân tử có nhiều trong vũ trụ. Nó cũng có thể là nguồn gốc của các hợp chất hữu cơ Cacbon dạng rắn trong hệ mặt trời. Ở các chùm sao chổi hay các tiểu hành tính các nhà khoa học cũng phát hiện ra chất này thông qua nghiên cứu.
+ Trong tự nhiên, chất formaldehyde có thể tìm được ở trong gỗ, một số loại quả như táo hoặc cà chua. Phát thải ra từ khói của động cơ, khói thuốc lá, khí đốt tự nhiên hoá lỏng, dầu mỏ.
+ Trong công nghiệp sản xuất nhân tạo người ta điều chế ra chất này nhằm mục đích tạo chất kết dính lâu bền để dùng cho các sản phẩm như gỗ ván ép công nghiệp, sơn dầu, keo dán, chất bảo quản.
Phương pháp điều chế, sản xuất
Trong lĩnh vực điều chết ra chất CH2O người ta sử dụng 2 phương pháp đó là oxi hoá hoặc khử Metanol( CH3OH), với điều kiện nhiệt độ và chất xúc tác phù hợp.
Công thức hoá học của 2 phản ứng theo phương trình sau:
+ CH3OH + ½ O2 → H2CO + H2O( phản ứng oxi hoá)
+ CH3OH → H2CO + H2( phản ứng khử)
Chất xúc tác thường dùng là bạc kim loại hoặc sắt oxide, nhiệt độ thích hợp là 250 độ C đối với phản ứng oxide sắt, 650 độ C khi dùng chất xúc tác gốc bạc tạo ra đồng thời 2 phản ứng như trên.
Quá trình oxi hoá tiếp tục diễn ra sẽ tạo thành acid formic( HCOOH).
Ứng dụng
Tuy là một chất có hại tuy nhiên nó không bị xếp vào chất cấm. Mặt khác nó lại được dùng trong rất nhiều lĩnh vực từ công nghiệp sản xuất, nông nghiệp, y học. Nếu ta biết cách sử dụng hợp lý thì sẽ hạn chế được những tác hại của nó mà vẫn giúp ích cho cuộc sống hàng ngày.
Lĩnh vực công nghiệp sản xuất
Trong lĩnh vực sản xuất đồ gỗ công nghiệp chất này được sử dụng như một thứ kết dính không thể thiếu. Do tác dụng tạo sự gắn kết các sợi gỗ cellulose, tăng cường độ cứng, chống mối mọt và côn trùng giúp tấm ván sàn công nghiệp bền vững lâu dài.
Các lĩnh vực sản xuất khác người ta cũng ứng dụng nó trong việc làm sơn, thuốc nhuộm tóc, dệt may, keo dán, chất nhựa dẻo.
Trong nông nghiệp và thuỷ sản người ta dùng để khử trùng đất đai hoặc nguồn nước bị nhiễm khuẩn.
Chế tạo ra vật liệu cách điện dạng nhựa bọt xốp.
Bảo quản thực phẩm
Formaldehyde mà ta còn hay gọi là Formol rất hay được dùng để bảo quản bánh phở, bún, một số loại bánh ướt do chất này rất dễ phản ứng với các protein trong thực phẩm tạo thành một hợp chất có tính bền, khó bị thối rữa. Vì mục đích lợi nhuận mà nhiều người buôn bán đã lạm dụng chất này quá đà gây nguy hại cho sức khoẻ.
Một số nhà sản xuất bia cũng dùng nó với mục đích chống cặn vì chi phí thấp, tất cả cũng chỉ vì lợi nhuận.
Trong lĩnh vực y học
Thường dùng nhiều trong phòng thí nghiệm, bảo quản các cơ quan nội tạng, ướp xác phục vụ nghiên cứu, học tập. Dung dịch Formaldehyde tỷ lệ 40% thể tích hoặc 37% theo khối lượng có tên gọi trong y khoa là formon hay formalin có tính sát trùng rất mạnh.
Những tác hại của chất Formaldehyde đối với sức khoẻ con người
Theo những công bố từ Tổ chức Y tế Thế giới( WHO), họ đã liệt kê rất rõ ràng và xác thực chất CH2O gây hại cho sức khoẻ của con người. Mức độ nặng nhẹ phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc và hấp thụ chất này của chúng ta trong cuộc sống hàng ngày. Cơ quan thải độc của con người như gan, thận không tự đào thải được ra ngoài.
- Khi tiếp xúc với chất khí này sẽ cảm thấy ngột ngạt, khó chịu, cay mắt, mùi nồng hăng. Các cảm giác tệ hơn có thể gặp như dát cổ họng, đau đầu, ngộp thở.
- Nếu mỗi ngày đều tiếp xúc lâu dần sẽ dẫn đến những hậu quả như gây ra các bệnh về đường hô hấp, bệnh ung thư máu…
- Phụ nữ có thai bị nhiễm độc Formol có thể gây ra những sai lệch, biến dị nhiễm sắc thể tác động rất xấu đến sự phát triển bình thường của thai nhi.
- Nếu chất này dùng trong thực phẩm( một số người buôn bán sản xuất vô lương tâm đã cho vào bún, phở, bánh). Người ăn lâu dài, đưa chất này vào cơ thể gây ra nguy cơ cao ung thư các cơ quan nội tạng trong cơ thể.
Về mặt pháp lý, từ lâu chất này đã bị cấm không được dùng trong thực phẩm, sản xuất đồ ăn cho con người. Nhưng thực tế chỉ vì lợi nhuận, thực phẩm làm ra bảo quản lâu không bị thiu thối mà con người ta đã bất chấp đạo đức. Miễn sao có lợi nhuận, các chế tài thì còn quá nhẹ không có tính răn đe.
Cách để phòng ngừa, hạn chế tiếp xúc chất Formaldehyde
CH2O là chất không gây ra tác hại ngay tức thì nếu không dùng và hấp thu lượng lớn trong thời gian ngắn. Nó có thể âm thầm để lại những hậu quả chết người về lâu dài. Vậy theo tôi mọi người nên làm theo những cách sau đây để giảm thiểu tối đa tác hại mà chất này đem đến.
Ăn uống lành lành mạnh, khôn ngoan
Không nên tiêu thụ, ăn một loại thực phẩm nào liên tục trong một thời gian dài. Đặc biệt là các thực phẩm ở nhà hàng, quán ăn như phở, bún, hủ tiếu… Chỉ thi thoảng thèm miệng thì đổi món bữa sáng.
Đồ dùng an toàn
Hạn chế tối đa đồ gỗ công nghiệp nếu có thể hãy dùng nhiều đồ gỗ tự nhiên. Nếu nhà bạn lót sàn gỗ công nghiệp hãy chọn loại ván sàn cao cấp có hệ số phát thải E1 hoặc E0. Ván sàn Châu Âu tốt nhất về mặt an toàn, khí HCHO rất thấp.
Những thứ đồ gỗ như bàn ghế, giường tủ, hộc đựng tài liệu… Các thứ vật dụng gỗ công nghiệp khi mua về thường có lượng formaldehyde rất cao, đây chính là nguồn lớn gây hại. Nên cân nhắc khi sử dụng, rất dễ nhận thấy bởi mùi hăng của nó toả ra.
Nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng khí
Luôn giữ cho không khí nơi ở được thông thoáng, giảm bớt độ ẩm bằng cách sử dụng một số loại máy hút ẩm có thể giảm bớt độ ẩm trong không khí. Nhiệt độ và độ ẩm tăng cao làm cho chất này dễ tăng lên.
Một căn phòng mở toang cửa, mở quạt thông gió sẽ tốt hơn rất nhiều căn phòng mở điều hoà, cửa kín mít, bên trong lại có nhiều đồ gỗ công nghiệp.
Mua các sản phẩm có hàm lượng độc tố thấp
Những thứ thuộc về công nghiệp thường sẽ có chứa một lượng chất CH2O nhất định. Cách tốt nhất là dùng đồ gỗ tự nhiên, nếu điều kiện không cho phép nên mua các sản phẩm đã được kiểm soát độc tố, có chứng nhận của tổ chức uy tín. Dùng đồ cao cấp thay cho đồ gỗ công nghiệp giá rẻ. Các tiêu chuẩn an toàn là E0: 0,001ppm, E1: 0,05ppm.
Sử dụng máy đo nồng độ chất CH2O nơi ở
Nếu bạn thực sự quan tâm đến sức khoẻ bản thân và gia đình, nhất là nhà có người già và trẻ nhỏ. Người có bệnh nền về dự ứng, hen suyễn, bệnh về hô hấp thì nên mua chiếc máy đo hàm lượng chất Formaldehyde trong không khí nơi ở. Để có biện pháp đề phòng kịp thời.
Sàn gỗ công nghiệp loại nào có hàm lượng chất CH2O thấp?
Quay trở lại vấn đề trong lĩnh vực vật liệu lót sàn bằng gỗ công nghiệp. Nếu bạn thực sự quan tâm đến sức khoẻ tôi xin chia sẻ những kinh nghiệm của mình như sau:
Chất Formol là không thể thiếu trong đồ gỗ công nghiệp, vậy không thể tránh được hoàn toàn chất này? Chỉ có cách hạn hế càng nhiều càng tốt.
- Cách tốt nhất là mua ván sàn gỗ công nghiệp cao cấp đến từ nhà sản xuất uy tín trong nước cũng được, nhập khẩu thì càng tốt nhưng giá rất cao.
- Sàn gỗ nhập khẩu từ Châu Âu có hệ số phát thải chất HCHO thấp nhất, E1 chuẩn, một số có hệ số E0, rất an toàn.
- Sàn gỗ nhập khẩu Malaysia, Hàn Quốc, Thái Lan cũng OK, miễn sao bạn cần tìm đúng hàng chuẩn. Sợ nhất là mua hàng giả hàng nhái khi ấy “tiền mất tật mang”.
Một số thương hiệu mà tôi tin dùng, gợi ý đến bạn như: Sàn gỗ Camsan, AGT, Yoga của Thổ Nhĩ Kỳ, Binyl, Kronotex… Của Đức. Robina, Inovar của Malaysia. Hiện trong gia đình tôi đang sử dụng sàn gỗ Robina mã W11 từ năm 2017 đến nay. Cảm nhận sản phẩm dùng bền sau 6 năm mà chưa gặp bất cứ vấn đề nào, cũng chưa phải bảo trì, an toàn, formaldehyde thấp. Hiện nay rất nhiều mẫu sàn Châu Âu có giá khá cao nếu được bạn nên chọn mua chúng nếu quan tâm đến sức khoẻ của mình và gia đình.
Lời kết
Qua những gì mà tôi đã phân tích ở trên có thể thấy rằng formaldehyde là một hợp chất hữu cơ tự nhiên có khắp nơi trên trái đất, trong vũ trụ. Nó là chất xuất hiện quanh ta hàng ngày, có những tác hại nhất định cho sức khoẻ. Hiểu rõ về chất hoá học này giúp ta biết cách để phòng ngừa, sử dụng đồ đạc nhất là đồ gỗ công nghiệp trong nhà cẩn trọng.
Tại Isango chúng tôi đang cung cấp và thi công nhiều sản phẩm ván lát sàn công nghiệp nhập khẩu chất lượng cao, hàm lượng CH2O thấp theo tiêu chuẩn Châu Âu. Nếu bạn có bất cứ băn khoăn nào cần tư vấn hãy liên hệ hoặc để lại những bình luận bên dưới để được giải đáp tức thì.